Uchtutning 1800 yillik tutlari: afsonami yoki haqiqat?
Navoiy viloyati haqida so'z ketganda, ko'pchilikning ko'z oldiga konchilik sanoati, zamonaviy ishlab chiqarish yoki buyuk shoir Alisher Navoiy nomi bilan bog'liq shahar keladi. Biroq bu zaminning qalbida shunday joy borki, u haqiqiy mo''jiza singari insonni o'yga toldiradi— bu Navbahor tumanidagi Uchtut qishlog'i.
Tarix darsliklarini birinchi ming yilligiga e'tibor qaratsak, ajdodlarimiz odatda ko'chmanchi qabilalar sifatida keltiriladi. Biroq biz borgan qishloqqa nazar tashlansa, bu o'zini oqlamaydi. Aholi bog'-rog' yaratib, asrlar davomida bir joyda muqim yashalganligiga guvoh bo'lamiz.
Manbalarda keltirilishicha, bu yerda birinchi ming yillikning l-lv asrlarida ekilgan uchta tut daraxtiga ko'zingiz tushadi. Necha asrlarga guvoh bo'lgan bu daraxtlar bir xil masofada, bir xil qatorda ekilgan. Olimlarning hisob-kitobiga qaraganda bu daraxtlarning yoshi 1500 - 1800 yoshga teng. Bu daraxtlar bizga ajdodlarimizning bog'dorchilik madaniyatidan so'zlaydi.
Uch tut nafaqat mahalliy aholi, balki olimlar uchun ham katta qiziqish uyg'otadi. Olimlar ularning uzoq umr siri — sof tabiiy muhit, yer osti suvlarining mo'lligi bilan izohlaydi.
Uchtut va uning atrofi tarixiy jihatdan ham beqiyos. Bu hududdagi Shaqmoqtosh koni, Sarmishsoy qoyatoshlaridagi tasvirlar, hududdan topilgan osori-atiqalari shundan dalolat beradiki, bu voha insoniyat madaniyati ildizlaridan biri bo'lgan. Ajdodlarimiz bu zaminda mehnat qilgan, san'at yaratgan va tabiat bilan hamohang yashagan. Ular o'z turmush tarzi, e'tiqodi, madaniyat va ma'naviyati bilan kishilik jamiyati tamal toshining qo'yilishiga ham munosib hissa qo'shgan.
Umid Xudoyqulov,
ishonch.uz
Maqolaga baho bering
0/50
0
0
0
0