Ishonch.uz бугун ушбу байрам қандай пайдо бўлгани ҳақида қисқача таништиришга қарор қилди.

Бундан 115 йил аввал, 1908 йил 8 март куни Нью-Йоркнинг фабрика ишчи хотин-қизлари намойиш ўтказиш учун кўчаларга йиғилган эди. Бунга сабаб аёллар эркинликлари эркакларники билан бир хил эмаслиги, аёллар ишсизлиги ва аёлларга эркаклардан кам иш ҳақи тўланишида бўлган. Улар 8 соатлик иш куни, ёруғ ва қуруқ иш хоналари ҳамда эркаклар билан бир хил маош олишни талаб қилиб чиқади. Чунки ўша пайтларда АҚШда жуда кам маош олувчи аёллар кунига 16 соат ишларди. Намойишчи аёллар сони 15 мингга етган бўлса-да, ўша куни уларнинг ҳеч бир талаби қондирилмайди.

Бу воқеалардан сўнг 1910 йилда Данияда Халқаро аёлларнинг иккинчи конференцияси бўлиб ўтди. Унда сиёсатчи, аёллар ҳуқуқи фаоли - Клара Зеткин бош ролда бўлиб, у ер юзидаги барча аёлларни ҳақ-ҳуқуқларини талаб қилишга чақиради. Клара Зеткин аёллар ва эркаклар ҳуқуқи бир хил бўлишини тарғиб қилиш билан бирга, бирор санани аёллар куни, деб эълон қилинишида ҳам ташаббус кўрсатган. Мазкур воқеалардан сўнг 1910 йилда ер юзида бирин-кетин аёллар куни нишонлана бошлади.

Аммо ўша йиллар 8 март бугунгидай аёлларга гуллар ва қимматбаҳо совғалар бериладиган байрам сифатида эмас, кўчага қўлларига плакатлар олиб чиқиб, "Биз эркаклар билан тенгмиз", деган намойишлар билан нишонланган. Бироқ аёлларнинг иш шароитлари яхшиланиши, давлат уларни муносиб иш билан таъминлашидан бошланган 8 март бугунга келиб, гул ва совға савдоси кучайган, реклама кампаниялари авжига чиққан бир кунга айлантирилди, холос. Истардимки, бу байрам ўз моҳиятини йўқотмасин. Ўзбекистонда аёллар ошхона роботига, кам маош олувчи қатламга ёки наслни давом эттирадиган ақли ярим яратиққа эмас, ижтимоий ҳаётда ўз ўрнига эга, илмли инсонларига айлансин.

Мафтуна Каримова тайёрлади.