Унга кўра, аҳолининг ижтимоий эҳтиёжманд тоифалари жумласига қуйидагилар киради:
– ўн тўрт ёшга тўлмаган болалари, ногиронлиги бўлган болалари бор ёлғиз ота-она (уларнинг ўрнини босувчи шахс), шунингдек кўп болали оилалардаги ота-оналар (уларнинг ўрнини босувчи шахслар);
– умумий ўрта ва ўрта махсус таълим ташкилотларини, касб-ҳунар мактабларини, касб-ҳунар коллежларини ҳамда техникумларини тамомлаб, касбга эга бўлган ёшлар;
– «Меҳрибонлик» уйларининг битирувчилари, шунингдек олий таълим ташкилотларининг давлат грантлари бўйича таълим олган битирувчилари;
– Ўзбекистон Республикаси Мудофаа вазирлигининг, Ички ишлар вазирлигининг, Фавқулодда вазиятлар вазирлигининг, Миллий гвардиясининг, Давлат хавфсизлик хизматининг қўшинларидаги муддатли ҳарбий хизматдан бўшатилган шахслар;
– ногиронлиги бўлган шахслар;
– пенсия олди ёшидаги шахслар (қонунда белгиланган пенсия ёшига қадар икки йил олдин);
– жазони ижро этиш муассасаларидан озод қилинган шахслар ёки суднинг қарорига кўра ўзига нисбатан тиббий йўсиндаги мажбурлов чоралари қўлланилган шахслар;
– одам савдосидан жабрланганлар.

Санаб ўтилган шахсларнинг ҳуқуқлари турли йўллар билан ҳимоя қилинади. Бу бандлик дастурларини ишлаб чиқиш ва амалга ошириш; қўшимча иш ўринлари, ихтисослаштирилган корхоналар, шу жумладан ногиронлар меҳнати учун корхоналар ташкил этиш; махсус ўқув дастурларини ташкил этиш; фуқароларнинг ушбу тоифаларини ишга жойлаштириш учун корхоналар, муассасалар ва ташкилотлар учун иш ўринларининг энг кам сонини белгилаш, шунингдек қонун ҳужжатларида назарда тутилган бошқа чоралар.

Масалан, ногиронлиги бўлган шахсларни ишга жойлаштириш туман (шаҳар) бандликка кўмаклашиш марказларига юкланган. Бироқ, унинг ўзига хос хусусиятлари бор. Биринчидан, ногиронларга тақдим этиладиган иш ва меҳнат шароитлари ВТЭК тавсияларига мос келиши керак. Иккинчидан, корхоналар меҳнат шароитларини яратишга, уларга қўшимча имтиёзлар ва бошқа ижтимоий кафолатлар беришга мажбурдирлар.

ishonch.uz