Tashrif dasturiga muvofiq ikki mamlakat yetakchilarining muzokaralari, rasmiy ishbilarmonlik tadbirlari, qator ikki tomonlama bitimlar imzolinishi rejalashtirilgan. Ular orasida tovar ayriboshlash hajmini oshirish, agrosanoat majmui, farmatsevtika tarmog'i, konchilik va raqamlashtirish kabi sohalarda kooperatsiyani yo'lga qo'yish, turizm va madaniy-gumanitar almashinuvlarni kengaytirish masalalarini ko'rib chiqilishi kutilmoqda.

Shu munosabat bilan Ishonch.uz yurtdoshlarimizga Bolgariya haqida eng muhim va qisqa ma'lumotlarni taqdim etadi.

Umumiy ma'lumot

Bolgariya, rasman Bolgariya Respublikasi deb nomlanib, Evropaning janubi-sharqiy, Bolqon yarim orolining sharqiy qismida joylashgan. Aholisi taxminan 7 million atrofida. Hududi 110 993 km². Bolgariya hududi bo'yicha dunyoda 103, aholi soni bo'yicha esa 110-o'rinda turadi. Yevropa Ittifoqida hudud va aholi soni bo'yicha mos ravishda 11 va 16-o'rinlarda turadi. Bolgariya o'tgan davr mobaynida aholisi eng ko'p kamaygan mamlakatlardan biri bo'lib, taxminan 22,5 foizga kamaymoqda.

Poytaxti – Sofiya. Rasmiy tili – bolgar tili. Pul birligi Bolgariya levidir.

Mamlakat bolgar xalqining etnonimi sharafiga nomlangan.

Joylashuvi, chegarasi va boshqaruvi

Mamlakat sharqdan Qora dengiz bilan tutashgan. Janubda Gretsiya va Turkiya, g'arbda Serbiya va Shimoliy Makedoniya, shimolda Ruminiya bilan chegaradosh. Сhegaralarning umumiy uzunligi 2245 km, shundan 1181 km quruqlik, 686 km daryo (shundan 470 km Dunay bo'yi), 378 km Qora dengiz bo'yida joylashgan.

Bolgariya – Prezident boshqaruvidagi parlament respublikasi bo'lib, 2016 yilda Rumen Radev besh yillik muddatga Bolgariya Prezidenti etib saylangan. So'ngra 2021 yilda ikkinchi muddatga qayta saylangan.

Ma'muriy bo'linishi bo'yicha mamlakat 28 ta hududga ajratilgan bo'lib, ular 265 ta jamoaga bo'lingan. Konstitutsiyaga ko'ra dunyoviy davlat. Aholisining katta qismi, ya'ni 78 foizi pravoslavlikni tan oladi. Musulmon sunniylar ham bor.

Asosiy aholisi bolgarlar bo'lib, shuningdek turklar, lo'lilar, armanlar, ruslar, makedonlar va boshqa millatlar ham yashaydi. Aholining 67,93 foizi shaharlarda istiqomat qiladi. Eng yirik shaharlari: Sofiya, Plovdiv, Varna, Ruse, Burgas, Stara Zagora.

Iqtisodiyoti va sanoati

Bolgariya qishloq xo'jaligi rivojlangan sanoat mamlakati. Turizm va xizmatlar ham iqtisodiyotning asosiy tarmoqlari qatoriga kiradi. Mamlakat demografik inqirozni boshidan kechirmoqda va aholining umr ko'rish davomiyligi bo'yicha 73-o'rinni egalladi.

Yalpi mahsulotda sanoatning ulushi 36 foiz, qishloq xo'jaligining ulushi 12 foiz, xizmat ko'rsatish sohasi 52 foizni tashkil etadi.

Sanoatida mehnatga qobiliyatli aholining 41 foizi band. Mashinasozlik, elektron va elektr texnika, metallsozlik, qurilish materiallari ishlab chiqarish, qora va rangli metallurgiya, kimyo va neft kimyosi, yog'ochsozlik, oziq-ovqat tarmoqlari rivojlangan. Yiliga o'rtacha 35,6 mlrd. kVt soat elektr energiya ishlab chiqariladi. Bolgariyaning yoqilg'i energetika zaxiralari cheklangan, qazib olinayotgan ko'mirning sifati past. Pleven va Shabla atroflarida ozroq neft, Vratsa yaqinida gaz konlari bor. Elektr energiyaning aksariyatini issiqlik elektr stantsiyalari beradi. Kozloduy shahri yaqinida atom elektr stantsiyasi qurilgan.

Bolgariyaning metallurgiya sanoati mamlakatning rangli metallar (qo'rg'oshin va mis)ga bo'lgan ehtiyojini to'la-to'kis, prokat va qora metallga bo'lgan ehtiyojining ko'p qismini qondiradi. Mashinasozlikda, asosan, ko'tarma transport vositalari (elektr karlar va motokarlar, liftlar), metall qirqish stanoklari, og'ir va energetika uskunalari, qishloq xo'jaligi mashinalari, oziq-ovqat sanoati uchun uskunalar, transport vositalari va boshqalar ishlab chiqariladi. Asosiy mashinasozlik markazlari: Sofiya, Ruse, Varna, Burgas, Gabrovo, Lovech, Plovdiv, Shumen.

Bolqon tog'laridagi o'rmon yog'ochlari asosida yog'ochsozlik, jumladan, mebelsozlik tarmog'i barpo etilgan. To'qimachilik sanoatida ip-gazlama to'qish, yengil sanoatda tikuvchilik, poyabzal ishlab chiqarish yetakchi o'rinda. Oziq-ovqat sanoatida chetga chiqarishga mo'ljallangan mahsulotlar – tamaki, konserva, vino va konyak ishlab chiqarish rivojlangan.

Qishloq xo'jaligi

Qishloq xo'jaligida mamlakatdagi mehnatga qobiliyatli aholining 18 foizi band. Bolgariyada g'alla, sabzavot, poliz ekinlari, kartoshka, yem-xashak, texnika ekinlaridan tamaki, paxta (janubida), kungaboqar, qand lavlagi yetishtiriladi. Qadimdan ekib kelinayotgan efir moyli ekinlar (atirgul, yalpiz, lavanda) asosan Karlovo va Qozonliq soylari bo'yida ekiladi. Bolgariyada bog'dorchilik va tokchilik rivojlangan. Pomidor va chuchuk qalampir ko'p yetishtiriladi. Сhorvachilikda qoramol, qo'y, ot, eshak, xachir, cho'chqa, parranda boqiladi, baliq ovlanadi. Asosiy baliq ovlash porti – Burgas.

Zebo NAMOZOVA tayyorladi