Унинг натижалари ҳавас қилгулик эди: оғир вазн тоифасида мутлақ жаҳон чемпиони (1973-1974), WBC (1973-1974), WBА (1973-1974; 1994-1995), IBF (1994-1995) бўйича жаҳон чемпиони. “Йил боксчиси” (1973; 1976) ва “Йил қайтиши” (1994) мукофотлари ғолиби. Тўрт марта унинг жанглари “Ринг” журнали томонидан йилнинг энг яхши жанги деб топилган. WBC Форманни бокс тарихидаги энг кучли оғир вазнли спортчи сифатида тан олганди. Аммо Форман буларга эришгунга қадар бўлган йўлни осонгина босиб келмаганди. Боксчи ночор оилада дунёга келган, унинг шароитида машҳур спортчи бўлиш уёқда турсин, тузукроқ таълим олиш ҳам имконсиздек эди. У 1949 йил 10 январда Техаснинг Маршалл шаҳрида туғилган. У олти фарзанд ичида ёлғиз онанинг қўлида тарбияланган. У ўқишни ташлаб, спорт фаолиятини бошлашдан олдин кўчада ҳатто талончилик билан ҳам шуғулланиб кўрганди.

Жаҳон боксининг бўлажак афсонаси дастлаб у ҳаётда ҳеч қандай истиқболга эга бўлмаган навбатдаги кўча безориси сифатида кўрилган. Ҳикоя қилинишича, Форманнинг синглиси унга: “Нима хоҳласангиз, шуни қилинг, барибир сиз ҳеч қачон ҳеч нарсага эриша олмайсиз” деган экан. Бу вақтга келиб Жорж жуда кўп полиция қўлига тушавериб, антирекордлар тўплаганди. Яқинларининг ундан ҳафсаласи пир бўлгач, Форман безори дўстларини ташлаб, боксга қизиқиб қолди.

“Профессионал бокс ва мусобақалар дастлаб хаёлимга келмаган. Мен машғулотларни бошлаганимдан сўнг бир йил ичида яхши кўча жангчиси бўлишга қарор қилдим. Хьюстонга қайтиб бораман ва у ерда ҳаммани мағлуб қиламан деб ўйлагандим. Бу йўл охир-оқибат мени олтин медалларга олиб боришини тасаввур ҳам қилмаганман", деб эслайди Форман.

19 ёшида Жорж 1968 йилда Мехико шаҳрида бўлиб ўтган Олимпия ўйинларига бориб, олтин медални қўлга киритди. Ютуқ унга мисли кўрилмаган шон-шуҳрат олиб келди, ушбу ғалабадан бир йил ўтиб профессионал боксда ўз имкониятини синаб кўришга қарор қилди. Форманнинг жисмоний ҳолати ва зарба бериш қобилияти жуда кучли эди. Жорж машғулотларни кўпайтирди, тинимсиз шуғулланди ва натижада анча-мунча спортчини эсанкиратиб қўядиган боксчига айланди. Профессионал боксдаги дастлабки олти ой ичида Жорж ғалабалар бўйича 13:0 ҳисобида рекорд ўрнатди.

1973 йилда Форман ўша пайтгача мағлубият нималигини билмаган афсонавий Муҳаммад Алини рингга қулатишга эришган Жо Фрейзер билан чемпионлик жангига киришди. Кучга тўлган Форман рақибини аяб ўтирмади: биринчи раундда учта нокдаун, иккинчисида ҳам учта нокдаун ва якунда жанг ҳакам томонидан тўхтатилди. Шундай қилиб, Жорж бокснинг супер юлдузига айланди. Энди уни Муҳаммад Али билан супертўқнашув кутиб турарди.

Бироз вақт ўтгач, Форман бокс тарихидаги энг машҳур жанг – “Жунглидаги шовқин”нинг иштирокчисига айланди. Жанг Африкада, Конго демократик республикасида ташкил этилди. Муҳаммад Али Форманни синчиклаб ўрганди, рақибининг даҳшатли кучини яхши билар эди, шунинг учун у Жоржнинг кўпроқ ҳаракатланишига имкон берди. Алал-оқибатда Али чарчаган Жоржга ҳал қилувчи зарбани берди, Форман нокаутга учради. Тахминларга кўра, жанг ташкилотчиларга жами 510 миллион доллар фойда олиб келган.

Аммо Форманнинг ўзи мағлубиятини бошқача талқин қилади: “Али билан жангдан олдин мураббийим менга бир стакан суюқлик узатди. Бир қултум ичиб, туфлаб юборишимга сал қолди. Сувнинг таъми қандайдир дорига ўхшарди. Мураббийим Садлер бу “ҳар доимгидек сув” эканлигини таъкидлади. Шундан кейин мен Дик Садлер билан бошқа ҳеч қачон ишламадим... Ўша кечаси нимадир бўлганини иккаламиз ҳам билардик”. Али билан жангда мағлубиятга учрагандан кейинги бир неча йил ичида Форман фаолиятини давом эттирди, Фрейзерни яна мағлуб этди ва 28 ёшида Жимми Янгдан мағлубиятга учраганидан сўнг, тўсатдан боксни тарк этди ва ўзининг туғилган Хьюстонида руҳоний-воиз бўлди. Форман бу ерда черков қурди ва маҳаллий ёшларга устозлик қилди. Жорж умрининг 10 йилини шу зайлда ўтказди.

38 ёшида Форман боксга қайтди ва яна ажойиб натижалар қайд этди - уч йил ичида 24 ғалаба! Профессионал спорт меъёрлари бўйича катта ёшда ҳам Форман ўша даврнинг энг яхши спортчиларида қўрқув уйғотди. Айрим бокс таҳлилчилари ҳатто Майк Тайсон ҳам Форман билан рингга кўтарилишни истамаган дейишади. Ғалабали серия 42 ёшли Форманни мутлақ чемпион Эвандер Холифилд билан жангга етаклаб келди. Жанг яхши ўтди, аммо Жорж охир-оқибат ютқазди. Икки йил ўтгач, у Томми Моррисонга ютқазиб, WBO камарини қўлга кирита олмади. Форман навбатдаги жангида WIF ва IBF камарлари учун дуэлда Майкл Мурер билан учрашди. Мурер жангда устунлик қилди, аммо 10-раундда Жорж ҳал қилувчи зарбани берди ва Майкл ўрнидан турмади. Форман 45 ёшида жаҳон чемпиони бўлди ва ёш кўрсаткичи бўйича рекорд ўрнатди. Бу Тайсон ва Муҳаммад Али каби боксчилар билан бир даврда қўлга киритилган улкан ютуқ эди.

Ғалабадан кейин Форман спортни ташлаб қўймади ва ҳатто кўпроқ машқ қилишни бошлади. Жорж яна тўртта профессионал жанг ўтказди ва Шеннон Бриггсга баҳсли мағлубиятдан сўнг у 76-5 рекорди билан 48 ёшида нафақага чиқди. Форман тарихга мисли кўрилмаган кучга эга бўлган одам сифатида кирди, бу унинг танкга ўхшаш услуби билан бир қаторда унга рақибларини йўқ қилишга имкон берди. Ринг Жоржни бокс тарихидаги энг зўр зарба берувчи кучли ўнталикка киритди. Баъзилар ҳатто Форман ушбу рўйхатнинг бошида бўлиши кераклигини таъкидлайдилар.

Йиллар ўтиб, Форман яна рингга қайтишга тайёр эди, аммо иккинчи камбэк содир бўлмади. Жорж спортдан кетиб муваффақиятли бизнесменга айланди, диний давраларда ваъз ўқиди. 2023 йилда у ҳақда фильм ҳам суратга олинди. Ниҳоят, 2025 йил 21 мартида оиласи даврасида вафот этди. Форман бокс тарихида ёши улуғ бўлсада, кучли қайтиш қила олган чарм қўлқоп устаси сифатида из қолдирди.

Аброр Зоҳидов