Яқинда - 22 декабрь куни таниқли кардиожарроҳ, Бакулев номидаги юрак-қон-томир жарроҳлиги миллий тиббий тадқиқот маркази президенти Лео Бокерия 85 ёшга тўлди.

У юбилейини ажойиб формада нишонлади. Бунинг ажабланарли жойи йўқ. Чунки Бокерия бутун умри давомида нафақат операция қилди, балки одамларни соғлиғига ғамхўрлик қилиш зарурлигига ишонтирди. Ва буни қандай қилиш кераклигини шахсий намунаси билан кўрсатди.

Мана унинг қоидалари;

1. Мунтазам пиёда юринг

Мунтазам юриш юрак-қон томир касалликлари хавфини 7 баравар камайтириши ва умр кўриш давомийлигини 5−7 йилга ошириши исботланган. Стресс ҳолатида юриб бўлмайди. Тоза ҳавода, маълум бир тезликда юриш керак. Бир хил масофани оптимал яхши кайфиятда ҳавас қиладиган изчиллик билан босиб ўтишингиз керак бўлади.

Кўп йиллар давомида кардиожарроҳ ўзи оиласи билан Москвада, Крилатскийда сайр қилди. Ҳар ким унга қўшилиши мумкин эди. Юриш пайтида шифокор сайрга чиққанларнинг саволларига бажонидил жавоб берди. Кейинчалик, бу амалиёт 6 йилдан бери Миллий саломатлик лигаси томонидан ўтказиб келинаётган « Юрувчи Одам» Бутунроссия чемпионатининг асосини ташкил этди.

Кунлик қадамлар сонига келсак, тадқиқотлар шуни кўрсатдики: 8 мингдан 12 минггача соғлиқ учун жуда муҳимдир. Баъзи касалликлар хавфини камайтириш учун фаолликни кунига 5,5 минг қадамгача ошириш кифоя. Лекин кўп ҳолларда 10 минг қадам - меъёр бажарилганда сезиларли таъсир пайдо бўлади.

2. Вазнинггизнии кузатиб боринг

Ўсимлик маҳсулотлари ва соғлом ёғлар устунлик қиладиган Ўрта ер денгизи диетаси юрак учун энг фойдали ҳисобланади.

Аммо академик ўзи ҳаётида икки марта америкалик астронавтларнинг диетасига риоя қилган. Унинг асоси — қайнатилган гўшт ва балиқдир. Ун ва ширинликлар чиқариб ташланади. Туз имкон қадар чекланган . Аммо янги кўкатларни ҳар қандай миқдорда истеъмол қилиш мумкин.

Бу парҳез вазнни сақлашга ёрдам беради, юрак учун ҳам муҳим.

3. Режимга риоя қилинг

Бу нафақат етарлича ухлаш (юракнинг нормал ишлаши учун 7 соат уйқу — минимал), балки ҳар доим бир вақтнинг ўзида ётиш ҳам муҳимдир. Юрак уриши тезлиги кун давомида тез-тез учрайди ва одам ухлаётганда музлайди. Бу юракка тикланиш имкониятини беради.

4. Сигарет ва спиртли ичимликлардан сақланинг

Бокерия кўп йиллар давомида қаттиқ чекувчи эди. Лекин бир кунда чекишни ташлади. Ва у кўп йиллар давомида спиртли ичимликларни истеъмол қилмади.

Сурункали чекиш коронар томирларнинг спазмини келтириб чиқаради. Юракка камроқ қон ва кислород киради, бу эса юрак ритмининг бузилишига олиб келади. Спиртли ичимликлар ҳеч қандай дозада фойда келтирмайди. Организмда у таркибий қисмларга бўлинади, улардан бири — хлорид кислотаси бўлиб, ошқозоннинг нерв учларини шикастлайди.

5. Ижобий бўлинг

“Бу соғлом бўлишнинг асосий одати. Эрталаб турсам, хотинимни хурсанд қилиш ва унинг кайфиятини кўтариш учун нимадир қилишга ҳаракат қиламан»,- дейди таниқли жарроҳ.

Саломатлик омили

Тадқиқотларга кўра, одамларнинг ёшини биз ўлчаган йиллар сони эмас, балки соғлом турмуш тарзи белгилайди. Аммо уни жамиятда шакллантириш учун миллий даражадаги дастурлар керак.

Буни 1893 йилда Биринчи Бутунроссия гигиена кўргазмаси раиси Павел Сюзор “Соғлом руҳ фақат соғлом танада, соғлом уйда ва соғлом шаҳарда бўлиши мумкин”-, дея таъкидлаганди.

Ishonch.uz мухбири

Анваржон ҲАЛИМОВ тайёрлади