550 йилдан ортиқ тарихга эга бу ашёни қўлга киритиш учун хонадон эгасига исталган баҳосини беришга тайёр кишилар ҳам бўлган. Сабаби, бу лаганда улуғ аждодимиз Заҳириддин Муҳаммад Бобур ош еган. Унинг Ховос туманидаги “Карвонсарой” маҳалласида истиқомат қилувчи Дониёр Асадовга муқаддас мерос сифатида берилишининг ҳам ўз ҳикояси бор.

Карвонсаройлик Нарзулло Асадов 1949-1953 йилларда Тожикистон республикаси, Гарм туманидаги педагогика билим юртида директор бўлиб ишлайди. У Мискинобод қишлоғидаги Бузрук ҳожи Ҳабибуллохон эшон хонадонига тез-тез бориб туради. Эшон бобонинг ўғли Абдулаҳадхон билан қалин дўст тутинган Нарзуллони ҳаммалари яхши кўришади.

Хонадонда ош ҳамиша икки қаватли ноёб лаганга сузиларди. Бир куни эшон бобо унинг тарихини сўзлаб беради. Ёнғоқ дарахтидан ўйиб ясалган бу ғаройиб лаган шоҳ ва шоир Заҳириддин Муҳаммад Бобурга тегишли бўлиб, у зот буни пиру устозига совға қилган экан. Эшон бобо эса, ўша пири комилнинг кейинги зурриёдларидан эканини, шу тариқа лаган авлодма-авлод ўтиб келаётганини айтади. Эшон бобо азбаройи Нарзуллони яхши кўрганидан лаганни унга ҳадя қилади ва уни ҳеч қачон, ҳеч кимга бермай сақлашини тайинлайди. Суюниб кетган Нарзулло Асадов эшон бобога бошдан оёқ сарпо кийдиради, лаганни авайлаб асрашга сўз беради.

72 йилдан буён тарихий меросни асраб келган Нарзулло бобо 90 ёшга кириб бу оламдан кўз юмди. Фарзандларига қўҳна буюмни авайлаб-асрашни васият қилди. Ҳозирда Дониёр Асадов мазкур лаганни кўз қорачиғидек асраб келмоқда.

Баҳор Холбекова,
ishonch.uz