Сайт тест режимида ишламокда
    Валюта UZS
  • USD

    12 909.64-28.56

  • EUR

    14 908.05197.32

  • RUB

    159.750.24

+20C

+20C

  • O'z
  • Ўз
Ўзбекистон
  • Сиёсат
  • Спорт
  • Жамият
  • Иқтисод
Хориж
  • Иқтисод
  • Сиёсат
Интервью
  • Маданият ва маърифат
Кутубхона
  • Адабиёт
  • Илмий ишлар
  • Мақолалар
  • Касаба фаоллари учун қўлланмалар
Бошқалар
  • Янги Ўзбекистон суратлари
  • Колумнистлар
  • Архив
  • Ўзбекистон журналистлари

Toshkent Shahar

+20c

  • Hozir

    +20 C

  • 20:00

    +18 C

  • 21:00

    +16 C

  • 22:00

    +14 C

  • 23:00

    +13 C

  • O'z
  • Ўз

Telefon raqamingizni kiritng

Tasdiqlash kodini SMS orqali yuboramiz

Кириш

Toshkent

Toshkent Shahar

Chorshanba, 23-April

+20C

  • Hozir

    +20 C

  • 20:00

    +18 C

  • 21:00

    +16 C

  • 22:00

    +14 C

  • 23:00

    +13 C

  • Chorshanba, 23

    +20 +20

  • Payshanba, 24

    +23 +20

  • Juma, 25

    +24 +20

  • Shanba, 26

    +26 +20

  • Yakshanba, 27

    +28 +20

  • Dushanba, 28

    +31 +20

  • Seshanba, 29

    +22 +20

  • Chorshanba, 30

    null +20

Hududlar

  • Toshkent Shahar
  • Andijon
  • Namangan
  • Sirdaryo
  • Surxandaryo
  • Qashqadaryo
  • Xorazm
  • Navoiy
  • Buxoro
  • Qoraqaplog’iston
  • Farg’ona
  • Toshkent vil.
  • Jizzax

Ўсадиган ва ҳаракатланадиган тирик тошлар

Ўзининг гўзал ландшафтлари ва бой тарихи билан машҳур бўлган Руминия, шунингдек, ноёб ва сирли геологик ҳодиса - Тровантснинг ватани ҳисобланади. Бу "тирик тошлар" асрлар давомида маҳаллий аҳоли ва олимларни ҳайратда қолдирди. Ўсиш ва ҳаракат қилиш қобилияти билан тровантлар минтақада эртак ва афсоналар манбаи бўлиб қолди.
Ҳодиса
303 12:31 | 17.09.2024 12:31

Тровантлар афсонаси


Руминияда Тровантс учун энг машҳур жой Валcеа округида жойлашган Костести кичик бир қишлоқда жойлашган. Маҳаллий қишлоқ аҳолиси тровантларни тирик деб билишади, уларнинг ўсиб-улғайишига гувоҳ бўлишди.


Геологик тушунтириш


Геологлар учун Тровантлар узоқ вақтдан бери жозибали сир бўлиб келган. Аммо йиллар давомида олиб борилган изланишлар ва тадқиқотлар натижасида улар бу ғалати геологик тузилмалар ортидаги ҳақиқатни очиб беришга муваффақ бўлишди.


Трованты в Румынии


Тровантларнинг шаклланиши


Тахминан олти миллион йил олдин палео-зилзилалар Трованс деб номланган геологик ҳодиса турини яратган. Улар, шунингдек, "цементланган қумтошлар" ёки "бетон" деб номланади. Тровантлар қумтош билан ўралган қаттиқ тош марказидан иборат бўлиб, ўлчамлари кичик тошлардан тортиб бир неча тоннагача бўлган катта тошларгача фарқ қилади. Тровантлар сейсмик силжишлар, дарёлардаги қум чўкиндилари, ёмғир ва кўп вақтни ўз ичига олган жуда мураккаб шароитларда ҳосил бўлади. Жараён қум қаттиқ тош ядро атрофида тўпланганда ва калций карбонатнинг юқори концентратцияси бўлган сув билан цементланганда бошланади. Бу аралашма бир-бирига аралашиб, маҳаллий аҳоли томонидан "ўсаётган тошлар" номи билан машҳур бўлган чинакам мафтункор қоялар ҳосил қилади.


Тровантларнинг ўсиши


Тровантларни янада ҳаяжонли қиладиган нарса уларнинг ўсиш қобилиятидир. Ғайриоддий кучли ёғингарчилик бўлганда, тровантлар ёмғирда минералларни ўзлаштиради. Бу аллақачон мавжуд бўлган қум ва қумтош конларининг шаклланиши билан бирга, тровантнинг ички қисмига катта босим ўтказадиган кимёвий реакцияга сабаб бўлади. Натижада, тош ўз ядросидан ташқи қобиғи томон кенгайиб, унинг юзасида ўсади. Вақт ўтиши билан кичик конлар ташқарига сурилиб, тоғ 'жинсларининг ҳажмини ошириб, унга ғалати кўриниш беради. Улар шундай ном олдилар - "ўсаётган тошлар". Бироқ, ўсиш тезлиги нисбатан секин, ҳар минг йилда бир неча сантиметр қўшилади. Аммо миллионлаб йиллар давомида бу жинслар ноёб ва ҳайратланарли шаклларга айланди.


Тровантларнинг ҳаракати


Тровантлар ўсишидан ташқари, жуда секин бўлса ҳам, ҳаракат қилиш қобилиятига эга. Бу ҳаракат уларнинг ўсиш жараёнининг натижасидир. Минералларни ўзлаштириб, кенгайиб бориши билан улар атрофдаги ландшафтни самарали равишда ўзгартириб, муҳим даврларда кичик масофаларни кўчириш учун йўл яратадилар. Олимлар, шунингдек, Тровантларнинг кучли ёмғир ёки сейсмик фаоллик каби ташқи омиллар туфайли ҳаракатланишини аниқладилар. Уларнинг ҳаракати одамлар учун деярли сезилмаса ҳам, у геологик тадқиқотлар ва Тровант тузилмалари яқинида топилган кўчирилган объектларнинг далиллари орқали кузатилган.


Тровантлар ичидаги эллиптик қатламлар


Йиллар давомида геологлар уларнинг таркиби ва шаклланиш жараёнини ўрганиш учун кўплаб Тровантларни кесиб ташладилар. Улар дарахт ҳалқаларидан фарқли ўлароқ, бу геологик тузилмалар ичида бир нечта ҳалқали эллиптик қатламларга эга эканлигини аниқладилар. Бунинг сабаби шундаки, тошлар ёмғир ёққанда ташқи томондан пуфаклаш орқали самарали ўсади. Бундай шароитда улар ўз атрофидаги қум конларини йиғиб олишади ва йиллар давомида секин ўсишда давом этадилар. Бу геологлар ўзлари кесиб ташлаган Тровантлар ичида пайқаган қатламларни тушунтиради.


В Румынии обнаружили живые камни – они могут расти и «рожать» себе подобных


Туристик диққатга сазовор жой


Тровантлар, ўсиб бораётгандек кўринадиган "тирик қоялар" бу жойни Руминиядаги машҳур сайёҳлик масканига айлантирди. Ушбу ғайриоддий геологик ижодларни ҳимоя қилиш учун маҳаллий орган 2004 йилда Валча округида "Музеул Тровантилор" ёки Трованс музейи табиий қўриқхонасини ишлаб чиқди. Музей ҳозирда ЮНЕСКО томонидан ҳимояланган.


Тирик мавжудотлар эмас


Гарчи улар тирикдек кўриниши мумкин бўлса-да, Тровантлар техник жиҳатдан тирик мавжудотлар эмас. Улар миллионлаб йиллар давомида мавжуд бўлган тоғ жинсларининг ноёб ва ҳайратланарли туридир. Аммо улар афсона ва ривоятларга айлангани ажабланарли эмас. Ахир, тровантлар тирик қояларга энг яқин нарса бўлиб, улар сайёрадаги ҳар қандай одамдан анча узоқроқ бўлиб, уларни қадимги тарихнинг бир қисмига айлантирган. Хулоса қилиб айтадиган бўлсак, Руминиянинг "Тровантс" фильми илмий-фантастик фильмдагидек туюлиши мумкин, аммо уларнинг мавжудлиги табиат дунёмизнинг мўъжизалари ва сирларидан далолат беради. Шундай қилиб, агар сиз ўзингизни Костести ёки Руминиянинг ушбу тирик қоялар топилиши мумкин бўлган бошқа минтақасида топсангиз, уларнинг бетакрор гўзаллигидан ҳайратга тушинг ва улар ичида ётган сирлар ҳақида ўйланг


Мадина Пўлат қизи тайёрлади


Изоҳ қолдириш
Жўнатиш
Mақолага баҳо беринг
0/5

0

0

0

0

0

Mақолага баҳо беринг
0/5

0

0

0

0

0

Мавзуга оид

Ҳодиса
Ҳайратланарли
0 2210 10:00 | 04.11.2023
Ҳодиса
Ҳодиса