Бобо ўғлимга хизмат пайтида тушган расмлар жамланмаси –фотоальбомини кўрсата бошлади. Альбом ичидан Рамазон бобонинг ярим асрдан ортиқ вақт мобайнида сақлаб келаётган бир хати чиқди. Раҳматли кампири Саида момо ёшлик пайтлари ёзган. Ўғлим шу мактубни кўриб қолди-да, “Дада, бу нима? ” деб сўради, “Хат” дедим. Комилжон ҳайрон бўлди: “Хат нима?” энди саволига жавоб қайтараман деб оғиз жуфтлагандим, ўрнимга бобо жавоб берди: “Одамлар бир-биридан ҳол-аҳвол сўраш учун ёзилади”, деб тушунтирди. Очиғи, ўғлим ҳали бирор марта хат кўрмаганлиги учун, унга қизиқ туюлди: “Телеграмдан ёзса бўлмайдими?...”

Ширин хотиралар муҳрланган шу бир парча қоғоз Рамазон бобога бутун бир ҳаётининг энг тотли лаҳзаларини эслатиб туради. Бобо ярим асрдан ортиқ вақт мобайнида сақлаб келган мактубни ҳар ўқиганида 18 ёшли йигитга айланиб, севиб-севилиб юрган кезларига бир нафас бўлса-да кайтади. Қўлларидаги титроқ, кўзларида қалқиган ёш эса Саида момо соғинчини билдириб турибди.

Афсуски, телеграмдаги ёзишмалар ана шундай юксак инсоний туйғуларни беролмайди-да! Ўғлим Комилжонга эса буни тушунтириш душвор. Бордию шундай қилсам, бир дунё саволларга кўмиб ташлайди. Бобо альбом варақлаб ҳикоя қилишда давом этади. Мен эса Саида момо ёзган хатга термулганча ўйга толаман. Ярим асрдан ортиқ вақт – қарийиб олтмиш йил. Шу бир парча қоғозни шунча йил асраш мумкинми? Ахир бу деярли бир инсон умрига тенг.

Ҳа, ҳозир тезкорлик ҳамма нарсадан устун. Вақт шунчалар одимлаяптики, яқин-яқингача кўпчилигимизга ҳайратомуз туюлган кнопкалик қўл телефонлар, факс аппарати, ДВД аппарати, диск, плёнкалик фотоаппаратлар ва бошқа кўплаб шунга ўхшаш ихтиролар энди жўн хотирага айланди. Ҳеч шубҳасиз айтаманки, келажакда ўғлимнинг фарзандлари музейдаги ойнаванд витрина ичида мактуб ва конвертни кўришади. Тагига эса шундай сўзлар ёзилган бўлади: “Аждодларимиз ХХI асргача хат ёрдамида ахборот алмашишган.” Балки, бу умуман содир бўлмас. Тағин ким билсин. Агар Энштейннинг гаплари тўғри чиқса, одамлар яна ибтидога қайтади. Бундан англашиладики, мактуб битиш яна қайтадан бошланади.

Мақолани ўқияпсизу мактаб пайти “Яхши кўрган кишингизга” хат ёзганингиз эсингизга тушиб кетди. Ҳуснихатингизни чиройли қилиб, қаторлардан чиқиб кетмай равон ёзишга ҳаракат қилармидингиз. Бордию бўяб-безаб битиб қўйсангиз, дарҳол бошқатдан оққа кўчирар эдингиз. Нима бўлганда ҳам ёзган мактубингиз эгасига етиб борди. Жавоб номасини ҳам камида шунча кутганингиз аниқ. Қўлингизга теккан номани эса ҳижжалаб ўқиганингиз сари мактуб эгаси ҳудди ёнингизда тургандек юрагингиз дукулларди. Бирдан сизни уйдагилардан кимдир чақириб қолади...

“Шоушингдан қочиш” деган кино бўларди. Унинг бош қаҳрамони қамоқхона кутубхонаси учун янги китоблар сўраб хат ёзаверади, ёзаверади, ёзаверади. Жавоб хати келишидан сира умидини узмайди. Ва ниҳоят, кунларнинг бирида унга жавоб хати келади. Мактабда ўқиб юрганимда менга ҳам жавоб хати келган. Аммо, лекин, бироқ...

Бу мақола орқали биз сизни телеграмдан ёзишманг, СМСлардан воз кечинг, демоқчи эмасмиз. Тезкорлик, айниқса, электрон хат алмашинуви замона зайли эканини жуда яхши тушунамиз. Айтмоқчи бўлганларимиз шундан иборатки, ҳозир бир оилада яшовчи ҳар бир кишининг шахсий телефони бор. Бўлгандаки, энг сўнгги русумдагилари. Тан олиб айтиш керакки, ана шу “митти қутича” ота билан болани, ака билан укани, опа-билан сингилни бир-биридан узоқлаштираяпти. Тўғри, қўнғироқлашиб турибмиз. Лекин шу суҳбат ҳам узоққа чўзилмаяпти-да.

Келинг, яхшиси бундай қилинг. Иш столингизга ўтиринг ва қўлингизга қоғоз ҳамда ручка олиб хат ёзишни бошланг. Қалбингиздагиларни, ичингиздагиларни оққа кўчиринг. Ҳарфлардан сўзлар, сўзлардан жумлалар, жумлалардан соғинчингиз, ҳурматингиз, ишончингиз, меҳрингиз жо бўлган мактуб пайдо бўлади.

Хатингизни интизорлик билан кутиб қолувчи

Умид ХУДОЙҚУЛОВ
Ishonch.uz