Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Макроиқтисодий ва ҳудудий тадқиқотлар институти мутахассислари томонидан иқтисодий фаоллик даражасини баҳолаш ва прогноз қилиш учун республикада уй-жой ва ипотека бозоридаги фаоллик даражаси таҳлил қилинди.

Таҳлилларга кўра қуйидагилар аниқланди:

2024-йилнинг III чорагида Ўзбекистон уй-жой бозорида фаоллик даражаси пасайди. Хусусан, жорий йилнинг июл-сентябр ойларида кўп қаватли уйлардаги квартиралар олди-сотдиси учун 41861 та шартнома расмийлаштирилган бўлиб, бу кўрсаткич 2023-йилнинг мос даврига нисбатан 3362 тага (7,4 фоизга) кам.

Таҳлиллар тижорат банклари томонидан ажратилган ипотека кредитлари ва аҳоли тасарруфидаги даромадлар уй-жой бозорига таъсир этувчи муҳим омиллар эканлигини кўрсатди.

Хусусан, 2021-йил январ ойидан 2024-йил сентябр ойигача бўлган даврда уй-жой олди-сотдиси ва аҳолига ажратилган ипотека кредитлари ҳажми ўртасида (корреляция коеффициенти = 0,81), шунингдек, уй-жой олди-сотдиси ва аҳолининг тасарруфдаги даромадлари ўртасида (корреляция коеффициенти = 0,48) сезиларли боғлиқлик мавжудлиги аниқланди.

Маълумот учун: Ўзбекистон Республикаси Марказий банки маълумотларига кўра, 2024-йилнинг III чорагида аҳолига ажратилган ипотека кредитлари ҳажми 4,84 трлн. сўмни ташкил этган бўлиб, бу кўрсаткич 2023-йилнинг мос даврига нисбатан 7,3 фоизга кам.

Таҳлилларга кўра, ажратилган кредитларнинг ўсиш суръати сўнгги 3 йилдаги ўртача даражада сақланиб қолса, йил охирига қадар ҳар ойда ўртача 13,0-14,0 мингта уй-жой олди-сотди шартномалари тузилишини кутиш мумкин.

Маълумот учун: 2023-йилнинг IV чорагида ҳар ойда ўртача 12,9 мингта шартнома имзоланган.

Таҳлил жараёнида нотариус идоралари томонидан расмийлаштирилган уй-жой олди-сотди шартномалари сони ҳамда Ўзбекистон Республикаси Марказий банкининг ипотека кредитлари маълумотларидан фойдаланилди.

Прогноз кўриб чиқилаётган моделнинг бир нечта регрессияларини ўртача баҳолаш асосида амалга оширилди.