“Беш йилдан буён барча битирувчиларимиз талаба бўлишяпти”

– Бу биринчи марта эмас. Мана беш йилдирки, битирувчиларимизнинг ҳаммаси мактабни тамомлаган йилиёқ талабалик бахтига мушарраф бўлишяпти. Бу жамоамизни янги ютуқларга руҳлантиради. Собиқ ўқувчиларимизнинг икки нафари Зулфия номидаги давлат мукофоти соҳибаси. Илмий изланишлар олиб бораётган, нуфузли ташкилотларда фаолият кўрсатаётган, тадбиркорлигини йўлга қўйган ўқувчиларимиз кўп. Асосийси, уларнинг барчаси жамиятда ўз ўрнига эга. Биронтаси ишсиз ёки камбағал эмас, – дейди мактаб-интернат директори Шоира Рамазанова.

Директор буни мактабда яратилган шарт-шароитлар, ўқитувчи ва ўқувчилар, ота-оналар масъулиятни бирдай ҳис қилиши билан боғлайди.

Муассаса дарвозаси олдидаги “Таълимнинг машаққати вақтинчалик халос. Билимсимзлик- жаҳолат, машаққати абадийдир” деган ёзувлар диққатимизни тортди. Бу мактаб-интернат шиори бўлиб, болаларга билимнинг аҳамияти 5-синфданоқ тушунтирилиб, иштиёқ шакллантирилади.

Мактаб-интернатнинг ўз тартиб-қоидалари бор. Уч баҳо олмаслик, табиатни эъзозлаш, озодалик, ўзаро дўстона муносабатда бўлиш, улкан мақсадлар йўлида изланиш ва бошқалар ўқувчилар учун шарт қилиб қўйилган талаблардир. Ўқитувчилардан эса ўз устида тинимсиз изланиш, болаларга намуна бўлиш, фаолиятида илғор технологияларни кенг қўллаш сўралади.

Дарвоқе, аниқ ва табиий фанларни, хорижий тилларни чуқурлаштириб ўргатишга ихтисослашган мактаб-интернатни бу йил тамомлаганларнинг 43 нафари хорижий тил сертификатини қўлга киритган эди. 2024-2025 ўқув йилининг биринчи ойида 41 нафар битирувчининг 20 га яқини сертификат олишга муваффақ бўлди.

Ота-оналар ҳам имтиҳонда қатнашиши шарт

Мактабда жорий қилинган тартиблардан бири – ҳар йили декабрь ойида барча ўқувчилар беш фандан оғзаки имтиҳон топширадилар. Бунинг нимаси янгилик дейсизми? Гап шундаки, ўқувчи имтиҳонга ота-онасиз қўйилмайди. Ота-она ҳокимлик вакилими, судья, прокурор ёки оддий деҳқон, фарқи йўқ. Имтиҳонга келмаса, фарзанди имтиҳон топширолмайди. Имтиҳон топширмаса, ўқувчиликдан четлатилиши мумкин. Аввалига айримлар эътироз билдирди. Бироқ, бунинг сабаблари тўғри тушунтирилиб, талаб қатъий қўйилгач, ҳамма бўйсунишга мажбур бўлди. Жараёнда қатнашгач эса, ушбу имтиҳон ва унда ота-она иштироки нечоғлик аҳамиятли эканлигини ўзлари англаб етишди ва қўллаб-қувватлашди.

– Бундай имтиҳон ўқувчи зиммасидаги масъулиятни оширади. Ота-она эса фарзандининг билим даражаси, салоҳияти ҳақида тасаввурга эга бўлади. Таълимнинг шаффофлигини таъминлайди. Шундай имтиҳонни йўлга қўйганимиздан кейин ўқувчиларимизнинг ўзлаштириш даражаси янада ошди, –дейди директор.

“Ҳамма китоб ўқиши шарт”

– Бу йилдан янги лойиҳа бошладик. Унга кўра, ўқувчиларга ҳар ойда ўқиши учун бир китоб тавсия қиланади. Бу китобни бир вақтнинг ўзида ўқитувчи ҳам, ота-оналар ҳам ўқийди. Шу асосда декабрь ва май ойларида китобхонлик танлови ўтказамиз, –дейди Шоира Рамазанова. – Олдинги йиллари бу тажрибани қуйи синфларда қўллагандик. Бу йилдан барча синфларда жорий қиляпмиз. Ўқувчи бир ўқув йили давомида 9 та китоб ўқиши шарт. Китоб шундай сеҳрга эгаки, тўққиз китоб ўқиган киши ўнинчи китобни ўз хоҳиши билан ўқишга эҳтиёж сезади. Китобхонлик танловида ўқувчи саволга жавоб беришга қийналса, ота-оналари ёрдам беришлари мумкин. Бу тажриба китобхонликни тарғиб қилишга хизмат қиляпти. Болаларга қўшилиб ўзим ҳам ҳар ойда янги китоб ўқияпман. Биз юз фоиз китобхонлар жамоасимиз.

Ўртача иш ҳақи саккиз миллион сўм

Мактаб-интернатда 314 нафар ўқувчига 40 нафар ўқитувчи сабоқ беради. Уларнинг барчаси олий маълумотли, олий ва биринчи тоифали педагоглардир.

– 2022 йилда ихтисослаштирилган таълим муассасалари агентлигига қарашли мактаб-интернатга айландик. Мен ва барча ходимлар ишга кириш учун имтиҳон топширдик. Мактабимизда олдиндан ишлаб келаётган ўқитувчиларнинг 70 фоизи имтиҳондан муваффақиятли ўтди. Ҳозирда жамоамизда фаолият кўрсатиб келаётган педагогларнинг барчасини ўз ишининг устаси дея оламан, – дейди директор.

Шоира Сатимовна ўз фикрини исботлаш мақсадида бир неча рақамларни тилга олади. Ўқитувчиларнинг 7 нафари хорижий, 3 нафари рус тили сертификатларига, математикачиларнинг 7 нафари GMAT, 2 нафар ўзбек тили ва адабиёти, 2 нафар тарих, 1 нафар география фани ўқитувчилари миллий сертификатга эгалигини эътироф қилади. Муаллимларнинг кўпчилиги 40-60 фоиз устама олишади. Ўртача иш ҳақи 8 миллион сўмдан тўғри келмоқда. Ходимларнинг ўн фозидан ошиғи 10 миллион сўмдан ортиқ ҳақ олади.

– Ўқитувчиларимиз бир кун ҳам ўрганишдан тўхтамайди. Ўзим ҳам инглиз тилини ўрганяпман. Тарихий китоблар ўқияпман, таълим-тарбияга доир хорижий ва маҳаллий тажрибаларни мунтазам ўрганиб, ўз фаолиятимизга татбиқ қиламиз, –дейди директор.

Болалар болаларга ўргатади

Муассаса бу йилдан яна бир янги лойиҳа бошлади. 5-6-синф ўқувчилари тумандаги умумтаълим мактабларида бўлиб, 4-синф ўқувчилари билан интерактив машғулотлар олиб боришади.

– Бу йил 5-синфга 48 нафар ўқувчи қабул қилинди. Улар 800 дан зиёд талабгорлар орасидан танлаб олинган. Лойиҳадан кўзлаган мақсадимиз билимнинг аҳамиятини тарғиб қилиш, муассасамизга энг билимли болаларни қамраб олишдир. Ўқитувчи ёки ота-она болага “яхши ўқи” деса, унчалик таъсир қилмайди. Лекин тенгдошининг билим-салоҳиятига албатта ҳавас билан қарайди. Нима учун мен ҳам шундай бўлолмайман деб ўйлайди, ундан зўр бўлишга интилади. Биз барча болалар билимли бўлишини истаймиз, – дейди директор.

Тўгаракда қатнашиш мажбурий

– Мактаб-интернатимизда ўқувчиларнинг фан тўгаракларида қатнашиши шарт қилиб қўйилган. Тўгарак машғулотларини тарбиячилар ўтишади. Мақсадимиз, тарбиячилар ҳам ўз устларида ишлашларини таъминлаш. Улар олий маълумотли педагог, лекин дарс ўтишмайди. Фанга доир билимлари ёддан чиқмасин деймиз. Ўқувчиларимиз кун давомида ўқиб, зерикиб қолмасликлари учун ҳар бир тўгарак машғулотларидан кейин интерактив ўйинлар, спорт машқлари бажарадилар, мусиқа билан шуғулланадилар, –дейди Шоира Рамазанова.

Машғулотларда Ватан, ота-онани қадрлаш, инсон ва табиат муносабатлари, экологик муаммолар, миллий анъана ва қадриятлар ҳақида ҳам кенг тушунча берилади.

Ҳудудни айланиб, унинг нақадар озодалиги диққатимизни тортди. Бу берилаётган тарбия самарасиз кетмаётганидан бир даракдир.

Ютуқлар кўлами кенг

Муассасага кираверишда иккита ютуқлар дарахти бўлиб, шохларига қўлга киритилган муваффақиятлар акс этган лавҳаларда иборат мевалар илинган. Серҳосил дарахтларга қараб, ўқувчилар кўплаб ютуқларни қўлга киритганини кўриш мумкин. 2023-2024 ўқув йилида ўнлаб ўқувчилар фан олимпиадалари, Ҳоким олипиадаси, “Заковат” ўйини, Ал Хоразмий номидаги ТАТУ Урганч филиали томонидан ташкил қилинган “Ал Хоразмий-2024” олимпиадаси, “Бола ҳуқуқлари” га оид расмлар танлови, сунъий интеллект ва робототехника йўналишлари бўйича ташкил қилинган олимпиадаларнинг вилоят ва республика босқичида ғолиблар сафидан жой олишганди.

2024-2025 ўқув йилининг биринчи ойида ўқувчилардан Шоҳруҳ Матёқубов физика фанидан вилоят ҳокими олимпиадасининг 8-турида 3-ўринни эгаллаб, 3 миллион сўм пул ютуғига эга бўлди. “Жентелменлар” жамоаси “Заковат” интеллектуал ўйинининг вилоят босқичида 2-ўринни қўлга киритди. Ўқувчиларнинг ижодий ишлари, илмий мақолалари оммавий ахборот воситаларида нашр қилинди.

– Мақсадимиз халқаро ареналарни забт қилиш. Билимли ва иқтидорли ёшларнинг орзу ва мақсадлари рўёбга ошишига кўмаклашишдир, – дейди директор.

Эзгулик тарғиботи

Мактаб-интернат кутубхонаси ўқувчилар билан ҳар доим гавжум. Бундан ташқари, муассаса ётоқхонасида Мадраҳим Сафарбоев номидаги кутубхона ташкил қилинган.

– Мадраҳим Сафарбоев туманимиздан етишиб чиққан олим, ўз шахсий кутубхонасидаги ноёб китобларни бизга туҳфа қилдилар. Устознинг ўзи ҳам ўқувчиларимиз орасида алоҳида китобхонлик танлови ўтказиб келади. Ҳар ўқув йили якунида ғолиблар 300, 400, 500 минг сўм пул мукофотлари билан тақдирланади, – дея изоҳлайди директор.

Мазкур кутубхона билан танишиш мақсадида ётоқхонада бўлганимизда хоналарнинг шинам ва озодалиги, барча шароитлар яратилганлиги диққатимизни тортди. Йўлаклар ўқувчилар қўл меҳнати маҳсулотлари билан безатилган.

Ободлик мактабдан бошланади

Мактаб-интернет касб-ҳунар марказида ҳам ўқувчиларнинг ҳунар ўрганишлари учун барча шароитлар муҳайё. Тикувчилик, гиламдўзлик, рассомлик, робототехника, компьютер саводхонлиги, гулчилик, наққошлик, сунъий гуллар ясаш тўгаракларида ўқувчилар фаол қатнашиб келмоқда. Муассаса хоналарини безаган гуллар айнан шу тўгаракларда ўқувчилар томонидан парваришланган.

Умуман, мактаб-интернат ҳудуди ниҳоятда обод. Кўплаб мевали ва манзарали дарахт кўчатлари ўтқазилган. Аҳамиятлиси, бир йилга ҳам етмай қуриб қоладиган хорижий дарахт ниҳоллари эмас, ҳудуд иқлим шароитига мос, шўрга чидамли гужумлар, тераклар, олча ва бошқа маҳаллий дарахт кўчатлари экилган ва улар кўкка қараб бўй чўзмоқда.

Раҳбар ҳақида икки оғиз

“Ўн ишчидан бир бошчи” деган мақол бор халқимизда. Бу раҳбар салоҳияти жамоада ҳал қилувчи аҳамиятга эгалигини англатади. Ушбу муассасада эришилаётган ютуқлар ҳам шубҳасиз, халқ таълими аълочиси Шоира Рамазанованинг ташкилотчилиги, талабчанлиги билан боғлиқ десак муболаға қилмаган бўламиз.

– Қалбимда билимга иштиёқни онам уйғотган. Раҳматлик биз билан мунтазам шуғулланар, уй вазифаларимизни қандай бажарганимизни текширар, яхши ўқишни талаб қилар, турли тўгаракларга олиб борарди. Онамнинг кўмаги билан фортепиано чалишни, тикувчиликни ўргандим, – дейди Шоира. – Ўқитувчилик эса отамнинг орзуси бўлган. Аммо, айрим сабабларга кўра армонга айланган. Мен отамнинг орзусини ушалтириш учун шу касбни танладим ва бундан фахрланаман.

Шоира Рамазанова Урганчдаги махсус мактабни тамомлагач, дастлаб олий ўқув юртида мусиқа йўналишида ўқиди. Янгибозорга - Рамазановлар хонадонига келин бўлиб тушгач, бошланғич синфларга мусиқадан сабоқ бера бошлади. Шу орада Урганч давлат университети тарих факультетида сиртдан таҳсил олди. 2002 йилда тумандаги 10-сон ихтисослашган мактабда психолог сифатида иш бошлади. 2008 йилдан тарих фанидан сабоқ берди. 2011 йилда тумандаги 1-сон умумтаълим мактабига директор ўринбосари қилиб тайинланди.

2015 йилда 10-сон ихтисослашган мактабга яна қайтди- бу гал директор бўлиб. 2022 йилда муассаса ихтисослаштирган таълим муассасалари агентлигига қарашли Янгибозор тумани мактаб интернатига айлантирилди. Тажрибали, тиришқоқ раҳбарга яна ишонч билдирилди.

– Қўлга киритаётган ютуқларимизда оиламнинг ҳам ҳиссаси бор. Қайнона-қайнотам нафақат туманимизда, балки вилоятда машҳур педагоглардан. Уч овсиним, қайнопам ва менинг турмуш ўртоғим ҳам педагог. Оилада бештамиз халқ таълими аълочиси унвонига эга бўлганмиз. Албатта, гап унвонда эмас. Мен ўз режаларимни қайнона-қайнотам билан маслаҳатлашаман. Улар ҳам менга кўплаб янги ғояларни таклиф қилишади. Оиламдан руҳ оламан, –дейди суҳбатдошимиз.

Шоира Рамазанованинг мақсади –миллат болаларига билим улашиш орқали юрт тараққиётига ҳисса қўшиш.

– Мен эртага “Сен ҳаётингда нимага эришдинг? Ватанинг учун нима қилдинг?” деб сўрашса, юзлаб болаларнинг билим олишига, оёққа туришига кўмаклашдим деб баралла айтишни, ҳар доим халқим олдида юзим ёруғ бўлишини истайман. Бутун фаолиятим мана шу саволга муносиб жавоб беришга асосланган, – дейди Шоира Рамазанова.

Муҳаббат ТЎРАБОЕВА,

Ishonch.uz