Internet ma'lumotlariga ko'ra kvadrober sportning bir turi. Uning asoschisi yaponiyalik Kenichi Ito, “maymun odam” laqabini olgan. U maymunning texnikasini o'rganib o'ziga moslashtiradi, so'ng stadionlarda to'rt oyoqlab yugurishni mashq qila boshlaydi. Keyinchalik bu takomillashib, fitnessning bir turi sifatida xorijda keng foydalaniladi. Yana bir tarafdagi odamlar to'rt oyoqlab yurishdan tashqari noodatiy ko'rinishni ham aks ettirdi. Dunyoda, xususan, O'zbekistonda ham sun'iy dum, niqob va junli kiyimlarni kiyib, o'zini hayvon deb his qiladiganlar soni ko'paydi. Eng hayratlanarlisi esa ular xuddi it, mushukdek ovqatlanishni, faqat vovillab va miyovlab gapirishni afzal ko'rishmoqda.

O'zbekistondagi holat qanchalik xavfli yoki bu shunchaki sport turimi? Shu savollar yuzasidan psixolog Habiba Hamdam bilan suhbatlashamiz.

- Kvadroberlik Yevropada fitnessning bir turi hisoblanadi. Ko'p odamlar sog'lom va chaqqon bo'lishi uchun bu sport turi bilan shug'ullanib kelishadi. Buning falsafasi esa hayvonlarni tushunish, tabiatda insonlardan tashqari boshqa mavjudotlarga ham g'amxo'rlik qilinishi g'oyasi turadi. Aynan yoshlar o'rtasida avj olayotganining sababi esa, ular doim yangi trendlarni izlaydi. O'smir bolalar o'zini ifodalashga, boshqadan ajralib turishga harakat qiladi. Shu bois noodatiy ko'rinishlar qiladi. Bu boladagi qiziqish, normal holat. Agarda ular kvadrober niqobida boshqa insonlarga tashlansa, Toshkentdagi axborot haqiqat bo'lsa, bu boladagi ruhiy muammo bilan bog'liq. Bola alamzada bo'lsa, agressiyasini har qanday yo'l bilan chiqaradi. Bu holat faqat yoshlarda emas, balki kattalarda ham kuzatiladi.

Kvadroberning maxsus kiyimini kiymay turolmasa, o'zini hayvon deb tan olsa o'sha odamning ruhiyatidagi kemtiklik. Qachondir atrofdagilari tomonidan tan olinmagani uchun, e'tibor menda bo'lsin deb, o'zini bor ekanligini boshqalarga namoyon etishning bir turi. Aslida, kvadroberlik xavfli emas, u keng targ'ib qilinib, aqida yoki oqim sifatida yoyilishi esa xavf sanaladi. Sababi, bu holatni ommalashtirishda qandaydir muddaolar bo'lishi ham mumkin. Yoshlarni boshqarish, ularni ishonchiga kirib g'arazli niyatlarini amalga oshiradigan kimsalar ham yo'q emas. Shuning uchun har bir ota-ona o'z farzandini kimlar bilan aloqa qilayotganidan xabardor bo'lishi lozim.

Jamiyatda bola tarbiyasi bilan bog'liq ko'plab kamchiliklarimiz bor va buning natijasi doim yaxshi bo'lmaydi. Endigina tili chiqayotgan, dunyoni endi taniyotgan go'dakka avvalo, o'zini, o'zligini tanitishning o'rniga turli hayvonlarga taqlidni o'rgatishadi. Aynan hozirgi kvadroberlikning ildizi ham mana shu mushukcha bo'lib ber, it bo'lib vovillab ber kabi so'rovlarda. Va bu mahorati uchun doim qarsak chalingan, doim maqtov eshitgan bola ulg'ayganida ham e'tibor berishlari uchun shu usuldan foydalanadi. O'zini kvadrober hisoblagan shaxslar miyasida jonivorlarga mehr ko'rsatish g'oyasi bo'lsa, bu yaxshidir ammo psixologik kemtiklikning natijasi o'laroq yoki qandaydir trendlar yaratish bo'lsa buning oxiri qanday yakunlanadi? Odam ta'nasiga begonaman deb, turli operatsiyalar bilan ko'rinishini ham hayvonga o'xshatib olish bu insoniyatning tanazzuli emasmi?